De schoolmeestersrapporten van de provincie Groningen (1830) op site Groninger Archieven

Sinds kort zijn de Groninger schoolmeestersrapporten uit 1830 te lezen op de website van de Groninger Archieven. Ze zijn volledig uitgeschreven door medewerkers van de Groninger Archieven en makkelijk leesbaar.
De schoolmeesterrapporten zijn de antwoorden op de vragen die de Commissie van Onderwijs in 1828 stuurde aan de schoolmeesters van een groot aantal Groninger plaatsen. Het doel van deze vragen was om informatie te verzamelen waarmee schoolopziener Nicolaus Westendorp een geologische en topografische kaart van de provincie kon samenstellen.

De vragenlijst bevat meer vragen dan voor het werk van Westendorp noodzakelijk was. Naast vragen over topografie, bodem en natuurlijke gesteldheid bevat de lijst ook vragen over de middelen van bestaan, luchtgesteldheid, taal, zeden en gewoonten. Het geeft een bijzonder beeld van de provincie in die tijd, zeker daar waar het gaat over zaken als opvoeding, middelen van bestaan, zeden, gewoonten en taal.
Van de ongeveer 200 Groninger plaatsen stuurden maar liefst 175 schoolmeesters antwoorden in. Soms gaf men alleen de naam van het dorp op; vaak werden de vragen ook heel uitgebreid beantwoord.

De Schoolmeesterrapporten zijn een onderdeel van het archief Districtsschoolopzieners op het lager onderwijs, (1803) 1812-1857 toegangsnr. 890, inv. nrs. 6-12.

Ga naar www.groningerarchieven.nl en klik vervolgens op Bronbewerkingen.

Henk Kampen en Loulou Vintges, medewerkers afdeling Collectiebeheer

Auke van der Woud vertelt over 'Koninkrijk vol sloppen' tijdens Dag van de Groninger Geschiedenis

Prof. dr. Auke van der Woud wilde na zijn publicaties over het Nederlandse landschap in de negentiende eeuw aandacht besteden aan de steden van die tijd.
Maar de toenmalige beschrijvingen van woonomstandigheden van de armen maakten zo’n indruk, dat hij daarover een boek schreef: Koninkrijk vol sloppen, dat in 2010 verscheen. Over dit onderwerp spreekt hij tijdens de Dag van de Groninger Geschiedenis. Hij geeft dan ook voorbeelden uit de stad Groningen. In het tijdschrift FEITH, dat geheel is gewijd aan de Dag van de Groninger Geschiedemis, staat een interview met Auke van der Woud:

'In Nederland hadden wij geen Dickens, die al rond 1860 romans schreef over het ellendige lot van de armen. In Nederland schreef Israël Querido kort na 1900 vier dikke romans over het leven in de Jordaan, toen de grootste achterbuurt van ons land. En van Rotterdam zijn er ‘prachtige’ foto’s van Henri Berssenbrugge. Ook zulke bronnen hielpen me een beeld te vormen. En ik beschrijf alles ook heel gedetailleerd om voelbaar te maken hoe men toen in de stegen en sloppen leefde. Het leed waarover ik las, is monumentaal en dat lees je niet als een machine.'

Lees de rest van het interview in de digitale FEITH.

Dag van de Groninger Geschiedenis
Zaterdag 13 oktober van 11:00 uur tot 17:00 uur
Plaats: De Groninger Archieven, Cascadeplein 4/10 Groningen
Entree: gratis

13 oktober Eerste noordelijke Home Movie Day - op zoek naar amateurvideos 1980-2005

Wie heeft er thuis geen videobanden liggen met eigen opnames van de kinderen, ouders, ijspret, schoolreisjes en diploma-uitreikingen? Of een braderie in het dorp, de brand of sloop van een prominent gebouw en Sinterklaas? Delfsail, Eurovoetbal, Roakeldais, of de ijzel van 1987?

In de periode 1980-2005 heeft het amateurfilmen op video een grote vlucht genomen. Er moeten duizenden uren aan videobanden zijn met beeldmateriaal waarop mooie inkijkjes in het dagelijks leven van toen zijn te zien. Of zelfgedraaide amateurspeelfilms en documentaires.

Deze video’s vormen een prachtig tijdsbeeld. Denk hierbij bijvoorbeeld aan veranderde mode of verdwenen winkels. Helaas is tot nu toe maar weinig van dit materiaal in archieven terecht gekomen. En als er niet snel iets aan gedaan wordt, is het onherroepelijk te laat. De kwaliteit van video gaat namelijk snel achteruit. Voor je het weet zijn de banden niet meer af te spelen. Daarmee zou 25 jaar met bewegende beelden van onze geschiedenis niet zichtbaar zijn voor toekomstige generaties.

Om dit te voorkomen organiseert het landelijke Amateurfilm Platform, een initiatief van het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid en regionale audiovisuele archieven, vier Home Movie Days. Voor het noorden is dat op zaterdag 13 oktober 2012 in RHC Groninger Archieven in Groningen. De noordelijke Home Movie Day valt daarmee samen met de Dag van de Groninger Geschiedenis. Tijdens deze Home Movie Day kan het publiek eigen videomateriaal meenemen en laten bekijken. De meest bijzondere video’s worden opgenomen in de collecties van de archieven die deze noordelijke Home Movie Days organiseren. Dat zijn het Gronings AudioVisueel Archief (GAVA), het Drents Audio Visueel Archief (DAVA) en het Fries Film Archief (FFA). Het gaat hierbij vooral om video. Dat wil zeggen: VHS, Betamax, Video 2000, maar ook Hi8, Video8, Digital8 en MiniDV. Denk niet meteen dat jouw materiaal niet interessant zal zijn, want dat is het vaak juist wel! Wie weet blijkt jouw videoband voor latere generaties een belangrijke bron van grote cultuurhistorische waarde te zijn.

Kom dus langs en neem je videomateriaal mee naar de eerste noordelijke Home Movie Day.

Kijk voor aanvullende informatie op de site van Beeld en Geluid  http://www.amateurfilmplatform.nl/

Voor meer informatie over de Home Movie Day kunt u contact opnemen met Sebastiaan Vos van het GAVA: s.vos@groningerarchieven.nl.  

Zaterdag 13 oktober 2012
Home Movie Day
op de Dag van de Groninger Geschiedenis

11.00 tot 17.00 uur in RHC Groninger Archieven Cascadeplein 4, Groningen

toegang gratis

 

Seth Gaaikema opent Dag van de Groninger Geschiedenis

De Dag van de Groninger Geschiedenis, zaterdag 13 oktober, zal worden geopend door cabaretier Seth Gaaikema. In het tijdschrift FEITH staat een interview met de uit Groningen afkomstige cabaretier. Gaaikema voelt zich naarmate hij ouder wordt steeds meer Groninger. Dat gevoel moet in zijn genen zitten. Hij keert terug naar zijn bron.Via zijn vader, grootvader en verder voorgeslacht belandt hij in gedachten op een boerderij in Oldehove. Daar liggen zijn ‘roots’, de wortels van zijn bestaan. De telgen van het boerengeslacht was het Groningen-gevoel aangeboren. Ze lieten het na en vererfden de – veelal onuitgesproken – band met het Groningerland. Zo zal het ook in zijn geval zijn geweest. Lees het interview in de digitale FEITH. In het tijdschrift staat tevens het programma van de Dag van de Groninger Geschiedenis.

Dag van de Groninger Geschiedenis
Zaterdag 13 oktober van 11:00 uur tot 17:00 uur
Plaats: De Groninger Archieven, Cascadeplein 4/10 Groningen
Entree: gratis

(Foto: Hans Banus)

Tijdschrift FEITH gewijd aan de Dag van de Groninger Geschiedenis

Open publication - Free publishing - More feith

13 oktober Dag van de Groninger Geschiedenis

Op zaterdag 13 oktober organiseren het RHC Groninger Archieven, het Huis van de Groninger Cultuur, de Cultuurhistorische Vereniging Stad en Lande, het Gronings AudioVisueel Archief, Biblionet Groningen, het Groninger Museum, het Noordelijk Scheepvaart Museum en het Groninger Forum gezamenlijk de jaarlijks terugkerende Dag van de Groninger Geschiedenis.

Het thema van dit jaar is overeenkomstig het thema van de landelijke Maand van de Geschiedenis: ‘Arm & Rijk’.

De opening van deze dag zal worden verricht door niemand minder dan de uit Groningen afkomstige cabaretier Seth Gaaikema.

Rondom het thema vinden er allerlei activiteiten plaats. Zo worden er verschillende lezingen gehouden over o.a. sloppenwijken door Auke van der Woud, Oost-Groningse families die in armoede leefden, de katholieke armenzorg en de geestelijke rijkdom in de stad.

Verder biedt de Dag muziek van o.a. de Martino’s en Bert Hadders, vinden er diverse debatten plaats en kunt u verscheidene tentoonstellingen zien. En het zal de eerste keer zijn dat de soeplepels, ter grootte van een roeispaan, uit het Groninger Museum tentoongesteld worden.

Daarnaast kunt u een stadswandeling maken met Paulien Ex langs huizen van arm en rijk, en met Michael Hermse langs de stadsbeelden uit de jaren 50 en 60, zoals die door fotograaf P. Boonstra zijn vastgelegd, ook kunt u een bezoek brengen aan de jaarlijkse informatiemarkt en boekenmarkt en kijken, luisteren en genieten van de voorstellingen die op het podium plaatsvinden. En natuurlijk biedt de Dag nog veel meer!

De dag begint om 11.00 uur. Om 16.00 uur presenteert RTV Noords Reinder Smith de gebruikelijke Groninger Geschiedenisquiz, waarmee de dag wordt afgesloten om ca. 17.00 uur. Iedereen, jong en oud, is van harte welkom. De toegang is gratis.

De komende weken zullen op dit blog geregeld updates te lezen zijn over de Dag van de Groninger Geschiedenis.