vrijdag 9 november 2012

WiGeDok: Groninger bedrijven op foto



Hoewel fotograferen in de eerste helft van de twintigste eeuw lang niet zo vanzelfsprekend was als tegenwoordig, zijn er destijds wel degelijk veel bedrijven vastgelegd op de gevoelige plaat. Bedrijven gaven fotografen bijvoorbeeld opdracht hun bedrijf te fotograferen voor promotionele doeleinden.
Zo liet Reinier Muller foto’s van zijn tricotagefabriek maken en afdrukken op ansichtkaarten. Deze kaarten verzond hij aan zijn klanten. De begeleidende tekst maakte duidelijk dat een van zijn vertegenwoordigers binnenkort langs zou komen. In deze tijd van opkomende mechanisatie wilden bedrijven bovendien graag laten zien hoe modern ze waren. Vol trots lieten zij dan bijvoorbeeld hun nieuwe, moderne machine fotograferen. Opvallend is dat er maar weinig bedrijfsprocessen zijn gefotografeerd. Werknemers hebben hun werkzaamheden vaak even onderbroken en poseren voor de camera. Soms is duidelijk te zien dat er door de fotograaf goed is nagedacht over lichtval en compositie en dat de werkzaamheden in scène zijn gezet, zoals in het atelier van hoedenmodiste mej. Talens
WiGeDok richt zich niet alleen op het inventariseren en verzamelen van bedrijfsarchieven maar is ook geïnteresseerd in dergelijk film- en fotomateriaal. Dit beeldmateriaal is bijvoorbeeld belangrijke documentatie voor de mechanisering en industrialisering van de provincie Groningen. Voor tips of suggesties kunt u altijd contact met ons opnemen.
Zelf op zoek naar foto’s van een bedrijf uit Groningen? Kijk eens op de Beeldbank Groningen.

donderdag 8 november 2012

Nieuwe archieftoegang: Commerciële Club Groningen


De Commerciële Club werd opgericht op 18 maart 1946. Het doel van de vereniging was bij oprichting ‘het bevorderen en behartigen van de wetenschappelijke, zedelijke en stoffelijke belangen van haar leden en het verleen van onderlinge steun’. Tot eerste voorzitter werd gekozen dhr. C. A. ten Berge. Er werden clubavonden, lezingen en excursies georganiseerd. Het jaarverslag van 1947 meldde dat alle branches van handel, industrie en bankwezen in de Club waren vertegenwoordigd. Toen waren er al enkele honderden leden. 

Het toegangsnummer van dit archief is 1545.

Bij de illustratie: Feestavond in Frigge, april 1966. Foto: Fotobedrijf Piet Boonstra, Gr. Arch.

maandag 5 november 2012

7 november - Dubbellezing over de Heerlijkheid Harssens

De NGV afdeling Groningen, de Cultuurhistorische Vereniging Stad en Lande en het RHC Groninger Archieven organiseren vier lezingen. Vanavond vindt de 2e lezing plaats: een dubbel-lezing door Harry Brouwer en Redmer Alma over de Heerlijkheid Harssens.


Harssens wordt in publicaties vaak omschreven als een onaanzienlijk dorp bij Groningen. Toch kan dit dorp bogen op een roemrijk verleden. Ooit stonden er in Harssens een steenhuis en een borg. Beide borgterreinen zijn nu nog duidelijk zichtbaar in het landschap.

De opvallendste familie die de borg te Harssens bewoonde is het geslacht Hillebrandes van Harssens. Vrijwel uit het niets komen zij aan het eind van de 16e eeuw opgedoken. Centraal in de lezingen staan de broers Warmolt en Menolt Hillebrandes van Harssens. De voorouders van Warmolt en Menolt waren onopvallende kooplieden in de stad Groningen, over wie toch de nodige interessante dingen te melden zijn. Warmolt Hillebrandes kocht de borg Harssens in 1598. Menolt Hillebrandes bracht het tot Hofkammerrat in dienst van de Habsburgse keizers in Wenen en Praag. Beide broers werden in de adelstand verheven. Dit gegeven maakt hen uniek in de Groninger geschiedenis. Uit recent historisch onderzoek is aan het licht gekomen dat zowel in Oostenrijk als in België in de 17e en 18e eeuw leden van de familie Hillebrandes van Harssens woonden. Een pracht vondst werd gedaan in een bibliotheek van Stuttgart. Hier bevindt zich het Album Amicorum (vriendenboek) van de keizerlijke hofkammerrat Menolt Hillebrandes von Harssens. De fraaie afbeeldingen in dit album amicorum worden tijdens deze lezing getoond.

Redmer Alma doet onderzoek naar de Ommelander adel in de late Middeleeuwen. Harry Brouwer doet onderzoek naar de heerlijkheid Harssens.

Datum: 7 november 2012
Locatie: Groninger Archieven, Cascadeplein 4, Groningen
Aanvang: 20.00 uur. Zaal open 19.30 uur
Toegang: gratis

Illustratie: Foto van tekening van de voormalige borg Harssens bij Adorp. (Uit de collectie van Gemeente Winsum identificatienummer A000062)

dinsdag 30 oktober 2012

Foto-impressie Dag van de Groninger Geschiedenis



De 26e Dag van de Groninger Geschiedenis was een groot succes! Naast een prima programma en een uitgebreide historische informatie- en boekenmarkt was er dit jaar ook een recordaantal belangstellenden voor de Dag. De speciale aandacht voor het thema Arm & Rijk, de opening met Seth Gaaikema, maar ook onder andere stuutsiekoorn en de activiteiten rondom de soepuitdeling zorgden ervoor dat de Dag van de Groninger Geschiedenis 2012 zo'n 3000 bezoekers trok.

Kijk hier naar een foto-impressie van de Dag van de Groninger Geschiedenis.


(Foto: Marije Kloosterhof)

maandag 29 oktober 2012

De Groninger Archieven nodigen u uit om te komen kijken 12-16 november



Zo bewaren wij onze geschiedenis! 12 tot 16 NOVEMBER 2012
 

Wij bewaren bijna 28 km materiaal over de geschiedenis van onze stad en provincie en dat mag iedereen komen inzien. Maar alle stukken liggen in depots en zijn dus niet zo maar te bekijken. En waar moet je dan naar vragen als niet bezig bent met een onderzoek?

Hebt u altijd al eens willen weten hoe oude stukken worden bewaard, wat we allemaal bewaren over de geschiedenis van Groningen, hoe de provincie er vroeger uitzag of wanneer Groninger stadsrechten kreeg? Bent u benieuwd naar de foto van een 110-jarige Groninger van een eeuw geleden of de inschrijving van Aletta Jacobs als eerste vrouwelijke student bij de universiteit?


Dan nodigen wij u graag uit om bij ons te komen kijken. Wij vertellen u over ons werk en nemen u mee naar onze depots, die normaal niet voor publiek toegankelijk zijn. Daar vertellen wij u verhalen aan de hand van bijzondere stukken uit onze collectie en krijgt u dus de kans deze van dichtbij te zien. Voor groepen leggen wij extra stukken klaar, bijvoorbeeld over uw dorp of een onderwerp naar keuze.
 

Programm:

Ontvangst, inleiding, pauze, rondleiding (totaal 2 uur)
Daarnaast kunt u in onze hal enkele presentaties bekijken.
Koffie en thee staan steeds voor u klaar.

Gegevens

Datum                               Tijdstip
Maandag 12 november        10.00-12.00 uur(vervalt)       14.00-16.00 uur(vol)       19.00-21.00 uur(vol)
Dinsdag 13 november(vol)           10.00-12.00 uur(vervalt)       14.00-16.00 uur(vol)       19.00-21.00 uur(vol)
Woensdag 14 november      10.00-12.00 uur       14.00-16.00 uur       19.00-21.00 uur
Donderdag 15 november     10.00-12.00 uur       14.00-16.00 uur(vol)       19.00-21.00 uur
Vrijdag 16 november            10.00-12.00 uur       14.00-16.00 uur       19.00-21.00 uur(vervalt)


Plaats: gebouw Groninger Archieven, Cascadeplein 4 te Groningen
Kosten: € 6,- per persoon, inclusief koffie en thee
Maximale groepsgrootte per bezoek: 30 personen 

 

Aanmelding
 
U kunt ons bellen (050 - 599 2000) of mailen (info@groningerarchieven.nl).
Bij aanmelding ontvangen wij graag de volgende gegevens:
- Naam (bij verenigingen: naam vereniging en naam contactpersoon)
-Telefoonnummer én postadres of e-mailadres
- Aantal personen
- Datum en tijdstip 1e keus
- Datum en tijdstip 2e keus

U ontvangst zo spoedig mogelijk bericht wanneer u kunt deelnemen en informatie over de betaling. Aanmelding is mogelijk tot 1 november 2012, maar… deelnemers worden toegelaten in volgorde van ontvangst van de aanmelding. En vol=vol. Reservering is in overleg ook mogelijk.


Bereikbaarheid

De Groninger Archieven vindt u in het Cascadecomplex op een loopafstand van 5 minuten van het Hoofdstation in Groningen. Parkeergelegenheid is alleen beschikbaar tijdens de avondrondleidingen en voor mindervaliden na voorafgaande aanmelding.
 
Contactgegevens

RHC Groninger Archieven Cascadeplein 4, 9726 AD Groningen
Tel. (050) 599 2000 Fax (050) 599 2050
E info@groningerarchieven.nl W www.groningerarchieven.nl

vrijdag 26 oktober 2012

Nieuwe clip van het oude 'Ranja-lied'


Op de Ranja-party, 13 september j.l., vertolkte De Zingende Broeder onder meer het Ranja-lied. Een clipje van het Ranja-lied is onlangs op YouTube geplaatst. De tekst is van vlak na de introductie van Ranja in 1920 en gescheven door Koos Speenhof, de bekende cabaretier uit de jaren twintig. Het tekstvel is op photo sharing-site Flickr te bekijken. Expliciet wordt dus gesteld dat Ranja alcoholvrij is. Zoals op de tentoonstelling duidelijk werd, was Ranja in eerste instantie vooral bedoeld voor geheelonthouders. Ook meldt de tekst dat je het drankje in café’s kon bestellen. De fabrikant C. Polak Gzn., aan de Petrus Campersingel te Groningen, mikte dus op volwassenen. Pas later werd Ranja iets voor kinderen. Toen ook, evolueerde de merknaam Ranja (met grote R) tot de soortnaam ranja (met kleine r). Iets wat ook in de hand gewerkt werd door de vele namaak, waarvan de tekst al gewag maakt: “Nagebootst wordt ook de naam!”

De Groninger nummerbewijzen voor auto’s (1906-1951)




In 1906 werd het provinciale nummerbewijs voor motorvoertuigen ingevoerd. Elke provincie had zijn eigen kenteken, herkenbaar aan de letter op het nummerbord. De provincie Groningen had de letter A. Het bewijs stond op naam van de kentekenhouder. Bij aanschaf van een ander voertuig behield de eigenaar het nummer. In de beginjaren had een eigenaar met meerdere voertuigen hetzelfde nummer!

De Groninger Archieven bieden een overzicht van kentekens aan op www.groningerarchieven.nl. In de database zijn de gegevens van kenteken A-1 t/m A-23.000 volledig ingevuld. Regelmatig vinden er updates plaats tot de database compleet is met A-49729 als laatste nummer.
Er zijn nu al meer dan 1.600 afbeeldingen bij de  nummers geplaatst

Bij de  illustratie: het kenteken A-1674 van Jannes Brouwer uit Onstwedde. Brouwer kreeg het nummer op 7 juni 1915.

donderdag 25 oktober 2012

RHC Groninger Archieven verrijkt Geschiedenis van de Joden in Stad en Lande en Nedersaksen

Onlangs heeft het RHC Groninger Archieven de inventarisatie afgerond van drie archieven die van belang zijn voor de geschiedenis van de Joden in Groningen en delen van het Duitse Nedersaksen. Het betreft de Verzameling joodse stukken, 1743-2006 (Toegang 2614). Dat materiaal is voornamelijk gebruikt bij het schrijven van de dertien delen die inmiddels zijn verschenen  in de serie Bouwstoffen voor de geschiedenis van de Joden in Groningen. Deels bestaat dit materiaal uit fotokopieën en deels zijn het originele stukken uit verschillende gemeentearchieven, die oorspronkelijk bestemd waren om vernietigd te worden.  

Behalve de geschiedenis van een bepaalde Joodse gemeenschap en genealogische overzichten van de Joodse bevolking ter plaatse, bevatten deze delen in deze serie ook afbeeldingen, transcripties en vertalingen van de graftekens op de begraafplaatsen. Destijds zij niet alleen de graftekens van Joodse begraafplaatsen in de provincie Groningen gefotografeerd, maar ook die in het aangrenzende Duitsland. 

Deze nooit gepubliceerde foto’s en vertalingen van de opschriften op de stenen zijn beschreven in de Catalogus van de verzameling opschriften en foto's van graftekens op Joodse begraafplaatsen in Niedersachsen van de mr. J.H. de Vey Mestdagh Stichting (Toegang 2637). Ook  in de database van het Salomon Ludwig Steinheim-Institut für deutsch-jüdische Geschichte an der Universität Duisburg-Essen (zie http://steinheim-institut.de/cgi-bin/epidat) ontbreken deze foto’s. 

Tot slot is het archief van de Nederlands-Israëlitische gemeente Groningen, (1804) 1945-1976 (Toegang 368) toegankelijk gemaakt. De stukken in dit archief documenteren vooral de na-oorlogse wederopbouw van de in getal zo gedecimeerde Joodse gemeente. Vooral de notulen en de series van ingekomen en uitgegane brieven zijn een ware schatkamer voor geïnteresseerden in de Joodse geschiedenis van na de oorlog. Vermeldenswaardig zijn bijvoorbeeld de pogingen van dr Jaap Meijer om uit zijn hoofd de in de oorlog verloren gegane bibliotheek van het instituut ter bestudering van de Joodse wetenschappen Ets Haim in de Folkingestraat te reconstrueren. Daarnaast bevat de serie correspondentie een aantal brieven van de schrijfster Clara Asscher-Pinkof, die weliswaar voornamelijk over het haar toegekende pensioen gaan maar die toch ook een beeld schetsen van het Joodse leven in het vooroorlogse Groningen. Dit archief kan worden ingezien na toestemming van de Nederlands Israelitische Gemeente Groningen.

Over de illustratie: illustratie inv.nr. 220 Jizkorgebed (Herinneringsgebed)

donderdag 18 oktober 2012

10 november workshop Familieverhalen




Familie is een bron van de meest wonderlijke verhalen. Sterk ontroerende verhalen zijn het vaak, juist omdat ze waargebeurd zijn en omdat de hoofdpersonen familie van u zijn.
Familieverhalen zijn bij uitstek ook historische verhalen. Ze geven toegang tot een andere tijd, waar andere vanzelfsprekendheden heersten. Waar maatschappelijke verhoudingen anders waren en de wereld er anders uitzag.

De Groninger Archieven bieden op zaterdag 10 november een workshop Familieverhalen. Op deze dag kunt u zelf onderzoeken hoe u de verhalen over uw familie tot leven kunt wekken. U kiest één persoon uit uw eigen familie en gaat ermee aan de slag. U experimenteert met verschillende vertelvormen en schrijft korte fragmenten. Ook onderzoekt u de levensgeschiedenis van uw hoofdpersoon. Wat kan die geschiedenis nog méér vertellen over dit verhaal? Daarbij komt u ook meer te weten over de bronnen, die u kunt gebruiken om uw familieverhaal meer diepte te geven.

Wie geven de workshop?
De workshop wordt geleid door Tanny Dobbelaar, Willy van der Schuit en Jona van Keulen. Tanny Dobbelaar is schrijfster en trainster. Haar laatste boek heet Familieverhalen. De kunst van het schrijven over je naasten. (Ambo, 2011). Willy van der Schuit is historicus en werkt als auteur aan diverse geschiedenisprojecten. Haar laatste boek is De Canon van het Westerkwartier (Profiel, 2011). Jona van Keulen werkt als hoofd publieksactiviteiten bij het RHC Groninger Archieven.

Voor wie is de workshop bedoeld?
Speciale kennis of vooropleiding is niet nodig. Belangrijker is uw motivatie: vindt u het leuk om een dag lang uw eigen familieverhaal te onderzoeken?

Neem een foto mee!
Wij stellen het op prijs als u één foto meeneemt van het familielid waar u over zou willen schrijven. 

Waar, wanneer, hoe duur?
Deze workshop vindt plaats in het gebouw van de Groninger Archieven, Cascadeplein 4 te Groningen en duurt van 10.30 tot 15.30 uur, met een lunchpauze.
De Groninger Archieven bieden parkeergelegenheid.
De workshop kost € 45,-, inclusief koffie en thee.
U kunt een lunch bestellen à € 6,50, maar mag ook uw eigen lunch meenemen.

Nadere informatie en aanmelding
U kunt uw aanmelding mailen naar info@groningerarchieven.nl o.v.v. workshop Familieverhalen. Dit is ook het adres voor nadere informatie. Aanmelding is mogelijk tot 1 november 2012. Maar vol=vol! We stellen een maximum van 45 deelnemers. 
U krijgt een bevestiging van ontvangst van uw aanmelding en nader bericht, ook over de betaling, als duidelijk is dat er minimaal 15 deelnemers zijn en de workshop doorgaat

Informatie over de gebruikte foto: Tante Trijntje Bierma en Trui Reinders. Overigens wordt Trijntje Bierma op een andere foto Trijntje Bierman genoemd.
De foto komt uit: familiepapieren van de familie Buining en de omschrijving voor meerdere foto’s luidt: portretten van mensen uit de omgeving van ’t Zandt en Loppersum e.o. ( Foto: Collectie Groninger Archieven 2138-192) 
De foto is gemaakt rond 1915 (bij de American Automatic Photo Company, Guldenstraat 13)
 

RHC Groninger Archieven    Tel: (050) 599 2000    W: www.groningerarchieven.nl